Zaterdag 3 maart 2012
De opdracht van Marjolein: 'het binden van een zooitje ongeregeld' heeft ons allen flink aan het denken en experimenteren gezet en heeft zeer zeker geleid tot perfecte oplossingen.

Marjolein heeft in leporellovorm opbergzakjes gecreëerd om er brieven en kaarten van een bepaalde correspondentie in te ordenen. Ze gebruikte grote vellen papier, vouwde een reep van de onderkant naar boven en zo'n zelfde reep aan de bovenkant naar achteren, waardoor gelijke dikte ontstond. Hieronder staat schematisch haar werkwijze weergegeven.
schematische werkwijze
Marjolein laat zien hoe ze de zakjesstrook uit een groot vel vouwt

Door vervolgens het in repen gevouwen vel harmonicagewijs van links naar rechts op te vouwen ontstaan de opbergzakjes. Om de leporello langer te maken heeft Marjolein verschillende vellen op deze manier gevouwen en aan elkaar geplakt.
Aan weerszijden heeft ze platten aangebracht van grijsbord, bekleed met kraftpapier, en er lusjes in verwerkt om de leporello met een potlood, door de lusjes gestoken, te sluiten.
Wordt aan één kant het potlood uit het lusje getrokken dan kan de leporello als een boek geopend en doorgebladerd worden om de inhoud te bekijken. Na sluiting keer je de leporello om, haal je het potlood aan die kant eruit en kun je de inhoud van die andere kant bekijken.
We vinden het een zeer inventieve oplossing.
leporello met opbergvakjes, ontworpen door Marjolein
Bert heeft ook gewerkt met het idee van opbergzakjes, verwerkt in een bandzetter.
Hij heeft eerst een harmonicastrookje op een breedte van 15 cm gevouwen. Aan deze harmonica heeft hij zowel de dubbelbladen als de band genaaid. De dubbelbladen zijn d.m.v. een langsteek op de bergvouw bevestigd. In de dalvouwen is de zig-zag strook door de rug heen aan de rug vast genaaid, zodat de bindingen aan de buitenzijde zichtbaar zijn.

harmonicastrook aan de bandrug genaaid door de dalvouwen en dubbelbladen genaaid aan de bergvouwen
Vervolgens heeft hij stroken als zakjes om de bladen geplakt met een klein lijmrandje links, rechts en onder. En daarna heeft hij aan weerszijden van de harmonica een dekblad aangeplakt om het geheel in de band te kunnen zetten. De band van grijsbord is beplakt met wit papier waarop een afbeelding is geplakt. Als extra sier heeft Bert om de band een groen doorzichtig kalkpapier gevouwen, hetgeen het boek een bijzondere uitstraling geeft.
de zakjes van stroken geplakt om de bladen
 boek van Bert

Ik, Ine, had een zooitje ongeregeld in de vorm van brieven en kaarten die ik ontvangen heb na het overlijden van mijn ouders. Ik wilde daar een handzaam boek mee maken.
Van dun karton sneed ik 3 cm brede repen ter hoogte van de brieven en vouwde die repen dubbel, zodat ik er 4 brieven aan kon plakken: 1 aan de voorkant van de reep, 2 aan de binnenkant links en rechts en 1 aan de achterzijde van de reep.
De brieven hadden gelukkig genoeg marge om met een randje opgeplakt te worden. Zo kon ik ook kleine enkele kaarten verwerken en had ik ‘katernen’ van beplakte stroken en 'katernen' van dubbele kaarten.
Vervolgens heb ik stroken en dubbele kaarten op bandjes genaaid, alles aan de staart gelijk houdend, omdat het boek op de staart weggezet wordt en daar dus stevigheid moest hebben.
Maar toen stuitte ik op het probleem hoe nu verder de rug af te kunnen werken.
Er zaten immers grote ruimten tussen de diverse ‘katernen’ aan de kop. Ik heb toen eerst van op elkaar geplakte strookjes karton opvuldelen voor de kopse kant gemaakt, zodat de rug overal gelijk van dikte was en toen heb ik alsnog de katernen aan de kop aan elkaar op een bandje genaaid. Daarna heb ik de rug beplakt met vlieseline, schutbladen aangebracht en het boekblok in de band geplakt, wel nog met de opvuldelen aan de kopse kant voor extra steun. Na droging konden de opvuldelen verwijderd worden en zijn de kaarten en brieven goed te lezen, maar het geheel bladert vrij stug. Het valt me wel mee hoe de vlieseline perfect de ruimte aan de kop overbrugt.
het genaaide boekblok van kaarten en brieven op stroken het gebonden 'in memoriam' boek


vlieseline zichtbaar aan de binnenkant van de bandrug, links en rechts van het middelste katern

Fem heeft voortgeborduurd op het idee van brieven op stroken zetten. Ook zij wilde de corresponden-tie n.a.v. het overlijden van haar man Piet in een boek binden. Na samen uitgebreid de mogelijkheden en problemen van mijn boek besproken te hebben, vooral t.a.v. de ongelijke hoogte van de diverse kaarten en brieven, besluit Fem harmonicastroken te vouwen die even hoog zijn als de grootste kaart. Met behulp van een liniaal, stevig gedrukt tegen een aanleg, krijgt ze het voor elkaar om precies gelijke vouwen in de strook te creëren. Fem benadrukt dat het héél belangrijk is dat de aanleg stevig verankerd ligt. Zij heeft een hoekijzer met een klem op tafel vastgezet. Tegen de aanleg komt de gemaakte vouw en met de liniaal drukt ze de vouw strak tegen de aanleg. Vervolgens rilt ze de strook langs de liniaal (A). Terwijl ze de liniaal stevig op zijn plaats houdt, vouwt ze de strook op de gemaakte ril tegen de liniaal om. (B)
Vervolgens maakt ze de vouw scherp met een vouwbeen (C), legt dan deze scherpe vouw weer tegen de aanleg en de liniaal erop om de volgende ril weer te kunnen maken. Door zo zéér precies door te gaan ontstaan perfect gelijke vouwen in de harmonica. (D)

de perfect gevouwen harmonicastrook
De voorste en achterste harmonicastrook laat Fem breed, zodat ze meteen een schutblad heeft.

Dan naait ze met een cahiersteek afwisselend aan de berg- en dalvouw de kaart of brief.

de diverse kaarten en brieven genaaid aan de harmonicastrook voorbeeld van doorrijgen van bandje op de rug

Om het geheel bij elkaar te houden rijgt ze na het naaien op de rug drie bandjes door de naaisteken van de dalvouwen. De bandjes zorgen er voor dat het geheel bij elkaar blijft, want waren er geen bandjes verwerkt, dan zou de strook met aangenaaide kaarten en brieven bij het opendoen van het boek uit de band vallen. De uiteinden van deze bandjes heeft Fem op het schutblad geplakt.
Vervolgens lijmt ze zwart gespikkeld bord op het voor- en achterschutblad.
Omdat ze de rug ook wil bedekken, ontwerpt ze in leer een patroon dat van het achterbord, los via de rug naar het voorbord loopt en uitmondt in de initialen van Piet.
En omdat hij een filatelist was, bedenkt Fem een sluiting met een postzegelpincet.

de band van het boek met de initialen van Piet: P G J
 voorplat met pincetsluiting

Het boek gaat perfect open en de kaarten en brieven zijn goed te lezen. De harmonica zorgt voor een soepele rug, zoals op onderstaande foto goed te zien is, zodat er van stugheid totaal geen sprake is. Bovendien is het probleem van gapende ruimten prima opgelost door de gelijke hoogte van de harmonicastroken. Het was veel werk en zeer zeker een geduldwerk om al die kaarten stuk voor stuk aan de vouwen te naaien, maar het resultaat voor dit zooitje ongeregeld is een succes!

het boek gaat perfect open door de soepele harmonicarug
Fem heeft nog een tweede idee uitgewerkt voor het verwerken van kant en klare multobladen en plastic A4 hoezen waar je respectievelijk kaarten e.d op kunt plakken of in opbergen.
Om de opdikking van die bladen te compenseren en om die bladen aan elkaar te ‘naaien’ in een boek, bedacht ze een systeem met losse stroken, die samen met de bladen of hoezen door smalle plastic reepjes aan elkaar geregen kunnen worden tot één geheel.

Van dun zwart karton sneed ze stroken van 5 cm, vouwde die dubbel en maakte er, bij gebrek aan een multi-gaatjes-perforator, met een viergaatsperforator gaatjes in.

Uit een stevig groot plastic vel sneed ze repen van 4mm breed.

Aan weerszijden van een multoblad of hoes plaatste ze een zwarte strook met de vouw aan de rugkant en reeg door de gaten van stroken en multoblad het plastic reepje zodat er één geheel ontstond. Door vervolgens steeds weer een multoblad of plastic hoes én een nieuwe strook aan te rijgen wordt een boekblok gecreëerd.

Tenslotte kun je aan de eerste en laatste strook een schutblad rijgen of plakken. Ook kun je de eerste en laatste strook verlengen tot een schutblad óf sierblad, maar dan moet je er aan denken de gaatjes alleen door het strookje te perforeren en niet door het verlengde schutblad! Vervolgens kun je het boekblok al of niet in een band zetten.
uitgangspunt: multoblad en zwarte strook
blad geregen tussen 2 zwarte stroken
aangeregen bladen
aangeregen plastic hoes

Jopie was in eerste instantie ook uitgegaan van een ontwerp met zakjes. Om een dubbelgevouwen A4 wikkelde ze een reep scherp gevouwen kalkpapier en om de dikte van die reep op te vangen wilde ze extra rugstroken aanbrengen. Maar al doende merkte ze dat die dikte dan halverwege, boven de reep kalk niet opgevangen werd. Bovendien ging door het scherpe vouwen het kalkpapier scheuren, dus vond ze dit geen optie en belandde het ontwerp in de prullenbak.

Vervolgens bedacht ze een oplossing voor haar ‘zooitje ongeregeld’: eigen gemaakte tekeningen in diverse formaten, die nu her en daar opgeborgen waren. Het leek haar het beste een losbladig systeem te ontwerpen, waar ze zo nodig nieuwe tekeningen aan toe kon voegen.
Die gedachte had ze ook al bij haar eerste ontwerp en ze wilde daar een gekruiste structuurbinding toepassen, die mogelijkheden tot uitbreiding gaf. Nu leek haar een Japanse binding ook zeer geschikt, want bij aanvulling is het alleen een kwestie van naaiwerk loshalen en opnieuw aanbrengen.

Jopie ging voor het formaat uit van haar grootste tekening. Ze gebruikte losse bladen, plakte daar haar tekeningen op en lijmde de rugzijde van het losse blad op een tyvek strook.
Deze tyvek strook diende ook als de nodige compensatie voor de opdikking van de tekeningen.
Op de tyvek strook plakte ze nog een strook papier op 6mm afstand van het blad met de opgeplakte tekening zodat een scharnier ontstond. (Op de schematische tekening van Jopie's werkwijze steekt het strookje Tyvek even voor de duidelijkheid boven de 2 stroken papier uit).

Vervolgens bekleedde ze platten van grijsbord met contrasterend linnen, legde alles op elkaar en maakte de nodige gaten voor de Japanse Hemp Leaf binding.
Voor de titel plakte Jopie uit gekleurd karton gestanste letters op het voorplat.

schematische tekening van Jopie’s werkwijze

voorplat van het tekeningen boek
met Japanse Hemp leaf binding

Jopie toont trots haar ‘zooitje ongeregeld’ tekeningen boek
Hans heeft voor zijn ‘boekbind-zooitje-ongeregeld’, bestaande uit losse afdrukjes op A4, brochures, monsters, kaarten, knipsels e.d., een map gemaakt. Van wit linnen heeft hij harmonica’s gevouwen en daarna aan weerszijden in de vouwen scheidingsbladen van Elefantenhaut gelijmd om zo diverse vakken te creëren.

de harmonicamap van Hans

de linnen harmonicastrook
en scheidingsbladen van Elefantenhaut
enkele titelkaartjes van de harmonicamap
Titelkaartjes, aan de kop van de bladen geplakt, geven de diverse boekbind-onderwerpen weer en zo kan hij snel een bepaald artikel vinden.
De harmonicamap plakte hij in een band van bekleed grijsbord met een overslaand plat.
Aan de binnenkant van dat plat heeft Hans heel origineel symbolisch uiting gegeven aan deze opdracht: van een zooitje ongeregeld naar een zooitje geregeld !
De door Hans ontworpen
en vervaardigde harmonicamap
De symboliek van de opdracht plastisch verbeeld:
van een zooitje ongeregeld
naar
een zooitje geregeld !

Anton heeft mappen gemaakt voor de diverse folders en artikelen die hij van verschillende onderwerpen verzamelt. Zo bevat iedere map bij elkaar behorende gegevens.De mappen maakt hij van karton, lijmt stofkleppen aan kop en staart en bekleedt het geheel met linnen of papier. De mappen worden gesloten met linten in bijpassende kleur.

gesloten en open stofmap van Anton

Dinie maakte voor haar verzameling gedichten een ringbandmap.
Voor- en achterplat bekleedde ze met eigen gemaakte terpentijmarmers en het rugdeel met grijs linnen. Op het achterplat bevestigde ze een 4-rings-systeem, zodat de eigen geïllustreerde gedichten in plastic hoesjes mooi vlak openliggen bij het omslaan en lezen.

de gedichtenmap van Dinie met eigen gemaakte terpentijmarmer

Na de resultaten van het ‘zooitje ongeregeld’ uitvoerig bekeken en besproken te hebben, zijn er weer veel ideeën voor nieuwe projecten ontstaan en kunnen we zelf thuis verder experimenteren.